Bazylika archikatedralna Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Poznaniu
Bazylika Archikatedralna św. Piotra i św. Pawła w Poznaniu – jeden z najstarszych polskich kościołów i najstarsza polska katedra (od 968), położona na Ostrowie Tumskim. Jest ona miejscem pochówku pierwszych władców Polski i przypuszczalnym miejscem chrztu Mieszka I. Obecna gotycka katedra powstała w XIV – XV w., częściowo odbudowana i regotyzowana po zniszczeniach II wojny światowej .
Katedra stanowi miejsce pochówków pierwszych władców Polski aż do Kazimierza Odnowiciela, a także członków wielkopolskiej linii Piastów:
- 992 – książę Mieszko I
- 1025 – król Bolesław I Chrobry
- 1034 – król Mieszko II
- 1058 – Kazimierz Odnowiciel
- 1239 – Władysław Odonic
- 1257 – Przemysł I
- 1279 – Bolesław Pobożny
- 1296 – król Przemysł II
W świątyni spoczywają biskupi i arcybiskupi poznańscy. Obecny wygląd katedry pochodzi z okresu odbudowy z lat 1948 - 1956 prowadzonej pod kierownictwem Franciszka Morawskiego. Przywrócono w niej, na podstawie odkrytych przez pożar w 1945 pozostałości, gotycki wygląd korpusu z przełomu XIV i XV wieku. Hełmy wież są natomiast wzorowane na klasycystycznych, pochodzących z lat 1725 - 1729 . Świątynia zorientowana jest wzdłuż osi wschód-zachód, z prezbiterium po stronie wschodniej. Jest to trójnawowa bazylika na planie krzyża otoczona wieńcem dwunastu kaplic (z czego dwie stanowią ramiona transeptu ), dwóch zakrystii i kruchty południowej. W zewnętrznej bryle świątyni nietypowym w polskiej architekturze elementem są łuki przyporowe rozpięte pomiędzy ścianami nawy głównej a wieżami. Wewnątrz bazyliki znaleźć można wiele cennych rzeźb, obrazów oraz innych przedmiotów.
W północnej wieży znajduje się wejście do podziemi, gdzie można obejrzeć w rezerwacie archeologicznym fragmenty katedry preromańskiej i romańskiej (mury z okrzesków , przedromańskie bazy kolumn), a także relikty grobowców, prawdopodobnie grobowce pierwszych władców Polski.