definicje planerGO

Style architektoniczne charakteryzujące dane miejsce.

Antyk Rzymski: Na rozwój architektury rzymskiej olbrzymi wpływ miały wzorce greckie i etruskie. Nigdy jednak nie kopiowano bezpośrednio wcześniejszych budowli, głównie przejmowano, a później przerabiano porządki greckie, w sposób bardziej reprezentatywny i monumentalny. W przeciwieństwie do architektury greckiej, główną funkcję konstrukcyjną pełniła nie kolumna a ściana. Dawne elementy wspierające zaczynają pełnić rolę wyłącznie dekoracyjną- powstają charakterystyczne półkolumny i pilastry. Tworzone są specyficzne wątki murów, wykorzystywane między innymi przy budowie budowli inżynieryjnych jak akwedukty. Konstrukcje łukowe są dopracowane do perfekcji. Porządki rzymskie to rzymsko-dorycki i toskański, rzymsko-joński, rzymsko-koryncki i kompozytowy, znacznie bogaciej dekorowane niż swoje greckie odpowiedniki. Dzięki wynalezieniu betonu możliwe jest budowanie sklepień o wielkich rozpiętościach. Grecki teatr przekształca się w amfiteatr.
Architektura bizantyńska
Architektura High-Tech: High-tech opiera się na tak zwanej estetyce maszyny: pierwszą estetykę tworzy szkielet, skóra i kości; druga to wyposażenie techniczne budynku, zmienność, komunikacja i samoregulacja. Duży wpływ na rozwój tego stylu miała grupa Archigram, która uważała za swą misję poszukiwanie nowych sposobów reagowania na zmieniający się świat, stworzenie miasta-robota. W projektach wykorzystuje się najnowsze zdobycze techniczne, często wyraźnie eksponowane w wyglądzie bryły. Dzięki zaawansowanym technologiom możliwe jest kreowanie rozległych wolnych przestrzeni, doświetlanie czy wentylacja problematycznych pod tym względem pomieszczeń. Pomimo że wizualny aspekt budynków high-tech jest bardzo zróżnicowany, zawsze łączy je wysoki poziom technicznego wyposażenia.
Architektura islamu: Architektura islamu obejmuje wszelkie zjawiska architektoniczne będące wytworem islamu jako zjawiska społecznego, kulturowego, politycznego i religijnego. Stąd obejmuje zarówno budynki służące celom kultowym, jak i świeckim, historyczne jak i współczesne, a także twórczość ośrodków będących pod wpływem islamu. Specyficzne formy architektury islamskiej znanej pod pojęciem Architektury Mauretańskiej powstały na terenach Hiszpanii i Północnej Afryki.
Architektura Organiczna: Cechuje się płynnym i plastycznym kształtowaniem formy, często naśladuje przyrodę i opiera się na tworzeniu architektury w analogii do natury. Można ją rozumieć jako integralność budowli z otaczającym środowiskiem czy upodobnienie architektury do form i mechanizmów działania żywych i nieożywionych elementów przyrody. Wywarła wpływ przede wszystkim na obiekty użyteczności publicznej. W obrębie architektury organicznej wyróżnić możemy kilka nurtów. Nurt bioniczny opiera swoje zasady na nauce z pogranicza biologii i techniki, która bada budowę i działanie organizmów, później przeniesionych na budownictwo. Architektura ekologiczna ma na celu poprawę relacji między budowlą a przyrodą, tak, aby budynek był częścią ekosystemu, na przykład poprzez alternatywne źródła energii czy recykling. Architektura naturalna wykorzystuje naturalne materiały, jak drewno, glina, słoma do budowania i opiera się na projektowaniu zrównoważonym. Architektura antropozoficzna, która ma pomóc człowiekowi na nowo odkryć świat duchowy, nawiązuje do intuicji i uzupełnia krajobraz, jednocześnie korespondując z naturą.
Architektura Postmodernistyczna: Postmodernizm był reakcją na modernizm, który zaczęto uważać za odczłowieczony. Często inspirowany tematyką historyczną, nierzadko odnosi się do form semiotycznych czy tak zwanego podwójnego kodowania- z jednej strony budynek jest adresowany do osób o wysublimowanych gustach architektonicznych, z drugiej- odwołuje się do prostych skojarzeń i symboli. Zakłada się poszanowanie zróżnicowań społecznych i kulturowych czy uznanie równości poglądów. Stylistyka jest złożona, ze zmienną przestrzenią z niespodziankami pełną metafor i humoru. Następuje powrót do eklektyzmu i ornamentalizmu, dowodząc wrodzonej człowiekowi potrzeby dekorowania. W postmodernizmie odnaleźć można wiele nurtów jak historyzm, rewiwalizm bezpośredni, styl neorodzinny, styl współczestniczący, przestrzeń postmodernistyczna czy metafora.
Architektura starożytnego Egiptu
Architektura Wczesnochrześcijańska: Styl w architekturze, który rozwijał się od I do VI wieku naszej ery. Dokładniej od czasu adwentu chrześcijańskiego w starożytnym Rzymie do inwazji barbarzyńców. Najbardziej charakterystycznymi obiektami są katakumby oraz bazyliki. Te drugie bazowały na prostokątnej nawie czasem zakończonej transeptem (nawą poprzeczną) w kształcie chrześcijańskiego krzyża. Atrium z fontanną oraz krużganek tworzyły wejście do budynku. Praktycznie wszystkie ważne budynki można znaleźć w Rzymie.
Architektura współczesna: architektura XXI-go wieku.
Architektura z Kutego Żelaza: Podstawowym materiałem konstrukcyjnym tego okresu jest kute żelazo, którego produkcja na szeroką skalę była stosunkowo tania w czasach Rewolucji Przemysłowej. Jego obróbka również jest łatwa i szybka. Początkowo stosowane głównie w budowlach inżynieryjnych jak mosty, później przeniesione do budynków przemysłowych i publicznych. Tworzone obiekty często nawiązują swym detalem i formą do wzorców antycznych. Charakterystycznym elementem są smukłe żelazne kolumny, które pozwalały uzyskać stosunkowo duże puste przestrzenie. Skutkowało to użyciem żelaza również w szklarniach czy wielkich halach wystawienniczych(zwłaszcza na wystawach światowych).
Art Déco: Art Deco był popularnym stylem w sztuce zapoczątkowanym we Francji w latach 20. XIX wieku i trwającym przez lata 30. i 40. Był on odejściem od sztuki secesyjnej (znanej także jako Art Nouveau), która charakteryzowała się użyciem falistych, asymetrycznych linii. W przeciwieństwie do swojego poprzednika, styl Art Deco opierał się na zastosowaniu linearnej symetrii i geometrycznych kształtów. Styl ten czerpał inspirację ze wczesnych stylów awangardowych: konstruktywizmu, kubizmu, futuryzmu, a nawet z racjonalizmu i obejmował różne dziedziny sztuki: architekturę, projektowanie wnętrz, projektowanie przemysłowe, modę, biżuterię oraz sztuki wizualne, takie jak malarstwo, grafikę i film.
Barok: W baroku ważne jest nie tylko rzeczywiste przedstawienie formy, lecz także jej nierealna strona, transcendencja. Najważniejsza jest reprezentacyjność, ale też znaczeniowość i symbolika. Koło przekształca się w elipsę, a łuk półkolisty w parabolę. Jednakże surowa symetria niezachwianie dominuje w budynkach. Dekoracja jest bardzo plastyczna i gęsta, najczęściej pompatyczna. Wnętrza są pełne rozmachu. Nierzadko stosuje się zabiegi optyczne mające na celu doświetlenie czy złudne powiększenie przestrzeni, na przykład za pomocą luster czy rozmyślnie lokowanych okien. Pod koniec baroku powstaje nurt zwany rokoko, przechodzący z patetyczności w większy sensualizm i kameralność, widoczne zwłaszcza w dekoracji wnętrz. Dominowały formy faliste, często przypominające muszle, o pastelowych kolorach i częściej niż w baroku asymetryczne.
Dekonstruktywizm: Dekonstruktywizm (dekonstrukcja) zaczął rozwijać się w późnych latach osiemdziesiątych. W 1988 roku odbyła się wystawa Phillipa Johnsona i Marka Wigley'a, która wywarła wielki wpływ na krystalizację tego ruchu. Podstawową myślenia dekonstruktywistów jest stworzenie regularności i następne jej rozbicie, często poprzez zniekształcanie modernizmu. Budynek przestaje być traktowany jak zespół pomieszczeń, a staje się środkiem wyrazu- nie treść lecz forma staje się istotna. Przedstawiciele nurtu kierują się ideą fragmentacji, powszechne jest użycie wolnych form i krzywizn. Odchodzi się od kompozycji osiowych na rzecz rozczłonkowania budynku, formy stają się dynamiczne i niespokojne. Zerwanie z triadą heglowską i cyklicznym rozwojem historii nie powoduje jednakże tworzenia bez nawiązania do przeszłości. Powstająca architektura oparta jest na kontrolowanym chaosie, gdzie paradoksy są eksponowane, a problematyczne miejsca strukturalne dramatycznie podkreślane.
Ekletyzm: Polegał na łączeniu w jednym budynku kilku różnych stylów historyzujących jak neogotyk, neobarok czy neorenesans, często w sposób nie pasujący do siebie i chaotyczny. Jest to jeden z odłamów historyzmu. Później bardziej harmonijny, wprowadzone więcej elementów renesansowych.
Gotyk: Na początku gotyk przejawia się głównie w dekoracjach. Później, pod wpływem wielu epidemii panujących w średniowiecznej Europie, poszukuje się mistyki, która znajduje swe odbicie w olbrzymich budowlach gotyckich- katedrach. Strzelistość ścian znacznie wzrasta, liczne wertykalne elementy są wyrazem dążenia ku Bogu. Bogate dekoracje i alegorie mają służyć scholastyce. Najbardziej charakterystycznym elementem gotyckim są łuki ostre o przeróżnych formach oraz konstrukcja przyporowa ze sklepieniem krzyżowo-żebrowym z kluczem na przecięciu żeber. Kontynuowane są one na filarach za pomocą służek. Witraż jest jednym z piękniejszych elementów zdobniczych wraz z różnymi typami maswerków. Drobne elementy rzeźbiarskie często przyjmują kształt czołganek i kwiatonów.
Historyzm: Historycyzm jest często uznawany za późną odmianę klasycyzmu, coraz częściej odbierany jako odrębny kierunek stylowy. Można traktować go jako wyraz szacunku do tradycji i osiągnięć poprzednich pokoleń wyrażany w dokładnych kopiach stylowych. Czasowo zbiega się z romantyzmem. Oparty na prostocie i symetrii. Powstał w opozycji do rokoka, wzorując się między innymi na architekturze palladiańskiej. We Francji przeradza się w styl Ludwika VI i empire.
Klasycystyczna: W klasycyzmie architektura po raz kolejny zwraca się ku Antykowi, zwłaszcza w kreacji fasady nawiązującej do greckiej lub rzymskiej świątyni z trójkątnym przyczółkiem i portykiem. Kolumna ponownie pełni funkcję nie tylko dekoracyjną, lecz również konstrukcyjną. Dekoracja jest zazwyczaj oszczędna, pojawiają się girlandy, perełkowania, rozety czy palmety, zawsze antykizująca. Jednakże wyposażenie wnętrza budynku spełnia wszystkie wymogi wieku XVIII i XIX. Osiągany jest spokój, którego brakowało barokowi. Często tworzy się budynki monochromatyczne, dla których forma przeważa nad kolorem. Wiele budowli ma charakter eklektyczny
Klasyczna Grecka: Pomimo olbrzymiej rozciągłości terytorialnej państwa greckiego i jego podziału na mniejsze państwa-miasta, zauważalna jest duża jednorodność architektoniczna. Najczęściej charakterystyczna architektura przedstawiana była w budynkach sakralnych, ze względu na olbrzymie znaczenie jakie religia miała dla mieszkańców Hellady. Poszczególne elementy architektoniczne zmieniają się z biegiem lat, jednak wyróżnić możemy kilka podstawowych okresów. Najwcześniej pojawia się okres geometryczny, o którym wiemy najmniej. Cechuje się on silnym zgeometryzowaniem bryły, jak również ornamentu, popularnym materiałem było drewno i suszona cegła. Po nim następuje okres archaiczny, w którym budowle wznosi się już z kamienia. Wprowadzona zostaje charakterystyczna kolumnada, a budynki są bardziej monumentalne. Wówczas też powstaje porządek dorycki i joński. Okres klasyczny to czas, w którym powstają wzorce dla najbardziej rozpoznawalnych greckich budowli, gdzie obok klasycznych rozwiązań stosuje się nowe elementy. Architektura hellenistyczna kontynuuje poprzednie okresy, lecz rozszerza je o różne unowocześnienia i typy budynków. Nadal istotna jest osiowość i symetria, lecz kolumny doryckie zaczynają ustępować miejsca jońskim i korynckim. Popularne są budynki wielokondygnacyjne i bardziej zróżnicowane sklepienia czy szczyty.
Modernizm: Modernizm jest zjawiskiem heterogenicznym, którego paradygmatem są innowacyjność i rewolucyjność, poszukiwanie nowej estetyki. Jest to zespół kierunków przeciwstawnych historyzmowi. Pierwsze nurty, które w znaczący sposób wpłynęły na rozwój modernizmu to neoplastycyzm- De Stijl, konstruktywizm radziecki i Bauhaus. Bardzo istotne było również powstanie CIAM(Międzynarodowego Kongresu Architektury Nowoczesnej), który opracował Kartę Ateńską. Zawierała ona postulowane zasady nowoczesnego projektowania. Choć niełatwo określić podstawowe cechy modernizmu ze względu na jego wielowątkowość i skalę, niektóre własności zdają się pojawiać dość często, by móc uznać je za charakterystyczne. Przede wszystkim jest to rezygnacja ze zbędnej dekoracji (za Adolfem Loosem 'ornament to zbrodnia', jak również znane motto van der Rohe 'mniej znaczy więcej') oraz lekkość konstrukcji . W architekturze korzysta się z najnowszych dokonań technicznych i materiałów. Do projektowania wciąga się też urbanistykę czy wzornictwo przemysłowe, dla stworzenia całości architektonicznej od jednostki najmniejszej, aż po całe miasto. Forma następuje po funkcji, co skutkuje czystością układu dostosowanego do potrzeb użytkowników.
Mudejar: Styl ten powstał w średniowiecznej Hiszpanii łącząc elementy zarówno islamskie, jak i chrześcijańskie. Rozkwit przypada na okres gotyku. Najbardziej charakterystyczną cechą jest bogaty ornamentalizm. Zdobienia wykonywane są w stiuku, drewnie i cegle. Powszechne jest stosowanie łuku, przekrywanie pomieszczeń stropami kasetonowymi i stalaktytowymi. Do zdobienie wykorzystywano również tak zwane azulejo- cienkie płytki ceramiczne, barwione i szkliwione. Przeważa geometryczny charakter.
Neo-Bizantyjski: Styl neobizantyjski jest stylem architektonicznym charakterystycznym dla lat 40. XIX wieku. Styl ten łączy elementy stylu bizantyjskiego z elementami stylu wschodniego i prawosławnego. Charakteryzuje się on użyciem łuków i kopuł z cegły i tynku.
Novecentisme: Tak zwana Generacja 14 lub Novecentisme był ruchem powstałym w Katalonii, który opierał się modernizmowi. Postulatem było połączenie Poszanowania i Klasycyzmu dla stworzenia Idealnej Katalonii. Tworzenie doskonałości wyraża przede wszystkim niezachwiana proporcja i harmonia. Tworzenie powinno mięć swe źródło w wyobraźni artysty, a nie jego rozumowym postrzeganiu. Objawia się to między innymi odchodzeniem od form prostych i monotonnych czy rosnącym zainteresowaniem sztuką antyczna. Miasto staje się fascynującym elementem życia człowieka.
Racjonalizm: Szczególnie popularny we Włoszech, pojawił się po II Wojnie Światowej. Był związany między innymi z kryzysem budowlanym. Był odpowiedzią na postęp technologiczny i próbą rozwiązywania kwestii społecznych. Zakłada, że architektura powinna być logiczna, klarowna i oparta na proporcjach, nawiązując tym samym do antyku. Akcent położony jest na rozumie, następuje uciekanie od emocji. Zasadnicze formy racjonalizmu to duże otwory, zaniechanie tradycyjnego rozróżnienia między frontem a tyłem budynku, między elewacją a wnętrzem. Postuluje się powrót do indywidualności, przywrócenia domom racjonalnego pierwotnego kształtu, zniszczonego przez modernizm. Architekci protestowali przeciw powtarzalności w budownictwie, jego uprzemysłowieniu. Aktywnymi grupami działającymi w stylu racjonalnym była La Tandeza czy Supersudio.
Renesans: Renesans uznawany jest za odrodzenie sztuki antycznej, a także sposobu myślenia zastępującego Boga człowiekiem, co ma swoje odzwierciedlenie w architekturze. Wszechobecne są klasyczne podziały i symetria. Stosunek długości i szerokości z wydłużonego prostokąta gotyckich katedr, zbliża się znacząco do kwadratu. Sklepienia są niższe, często w formie kolebki. Szeroko używane łuki okienne z ostrych zmieniają się półokrągłe, a nawet prostokątne zakończenia zwieńczone przyczółkiem. Zauważalna jest skłonność do stateczności, odpowiedniej proporcji linii horyzontalnych i wertykalnych i zwartości formy. Pomimo licznych nawiązań do antyku, powstająca architektura jest całkowicie oryginalna. Formą idealną staje się budowla centralna przekryta kopułą. Następuje powrót ściany jako elementu konstrukcyjnego. Często pojawia się kąt prosty i koło. Stropy wykańcza się zdobionymi kasetonami. Bardzo charakterystyczne są portyki, kolumny, pilastry, rustyka, boniowania czy ryzality. Późny renesans rozwija się równolegle z manieryzmem o świadomie anty-klasycznych formach, w którym popularną formą jest spirala i bardzo rozrzeźbiony ornament.
Romańska: Architektura romańska łączy w sobie elementy bizantyjskie, rzymskie, syryjskie, armeńskie i z Azji Mniejszej. Jest bezpośrednio związana z budynkami kościelnymi i innymi obiektami sakralnymi. Budynki powstają głównie z ciosów kamiennych i przyjmują formy blokowe, o charakterze addycyjnym. Najbardziej typowymi elementami używanymi w tym okresie był łuk półkolisty i różne odmiany głowicy kostkowej. Układ stropów i sklepień kolebkowych kieruje uwagę wiernych na najważniejsze elementy wnętrza kościoła. Stopniowo proste formy stają się bardziej rozczłonkowane, tworząc podprzestrzenie na przykład za pomocą arkad. Bardzo istotny jest układ podpór wraz z popularnymi wówczas gurtami. Portale wejściowe najczęściej zakończone są półkoliście, z posągami po obu stronach. Liczne rzeźbienia w formie wykrzywionych twarzy, fantastycznych zwierząt i ornamentów mają zadanie odstraszające demony.
Secesja: Secesja to swego rodzaju odpowiedź na historyzm, chęć stworzenia nowatorskiego stylu, nie wzorowanego na minionych epokach. Zakłada się wyższość architekta-artysty nad konstruktorem. Budynek należy projektować kompleksowo, od mebla aż po elewację. Projektant powinien traktować sztukę jako unię wszystkich jej dziedzin. Bardzo charakterystyczne są płynne, faliste linie, nierzadko odnoszące się do form organicznych. Ornamentyka jest bogata i stwarzająca wrażenie ciągłego ruchu, ale nie rzadkie są również detale bardziej zgeometryzowane czy abstrakcyjne. Popularne jest używanie materiałów wcześniej nie spotykanych w architekturze, dla podkreślenia zerwania z historycznymi wzorcami. Budynek to nie tylko architektura, lecz również malarstwo i rzeźba. Powstaje nowe spojrzenie na zagadnienie perspektywy i światłocienia. Szczególnie podkreślane są kierunki wertykalne i strzelistość, wydłużenie formy. Często stosowaną paletą barw są kolory pastelowe.
Socrealizm: Architektura realizowana ramach obowiązującej wówczas doktryny realizmu socjalistycznego, definiowana w tym czasie jako „socjalistyczna w treści i narodowa w formie”. Kierunek rozwinął się najpierw w Rosji radzieckiej, a następnie w pozostałych krajach socjalistycznych. Według założeń partii architektura miała wyrażać siłę i potęgę państwa, a nie piękno czy elegancję. Architektura socrealistyczna była przewidziana jako styl państwowy ZSRR. Budynki cechuje monumentalne przeskalowanie, symetria, oraz stosowanie wielu rozmaitych elementów zdobniczych attyki, kolumnady, pilastry wysokie partery nadają bryle charakter monumentalności. Założenia urbanistyczne, to szerokie trakty i ogromne place mające w założeniu skupiać życie mieszkańców. Styl cechował brak funkcjonalności, nieekonomiczne wykorzystanie materiałów i surową formę, przez lata realnego socjalizmu ograniczający postęp w architekturze państw ZSRR.
Średniowieczny: Architektura średniowiecza jest stylem obejmującym wiele różnych stylów architektonicznych występujących w Średniowieczu (w okresie między V a XV wiekiem) w Europie i na Bliskim Wschodzie.
Styl Georgiański: Styl Georgiański był stylem architektonicznym panującym w Anglii w okresie między 1714 a 1830 rokiem, gdy władzę w Anglii sprawowali królowie: Jerzy I, Jerzy II, Jerzy III i Jerzy IV. Charakteryzuje się on zachowaniem klasycznych proporcji i regularnych, symetrycznych kształtów budynków oraz ich pomieszczeń. Materiał najczęściej używany do konstrukcji georgiańskich budowli to kamień i cegła.

Zobacz listę wszystkich definicji