Dom Rietvelda w Utrechcie

Dom Rietvelda w Utrechcie (Rietveld Schröderhuis) – modernistyczna (konstruktywistyczna) willa w Utrechcie, zaprojektowana przez holenderskiego architekta Gerrita Rietvelda. Jedno ze sztandarowych dzieł grupy De Stijl.

Willę zaprojektowano dla dr Truus Schröder-Schräder i trójki dzieci w 1924. Zamieszkana była do 1985. Dom został odrestaurowany przez Bertusa Mulderta (1979) i obecnie jest otwarty dla zwiedzających. W 2000 został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Dom został zbudowany wg podstawowych zasad estetyki grupy De Stijl, pod znaczącym wpływem twórczości Kazimierza Malewicza – geometryczne, białe płaszczyzny, proste poręcze, prostokątne otwory okienne z czarnymi obramowaniami. Elementaryzm nakazywał podzielenie budynku na części składowe, jednakowo znaczące w projektowaniu i odbiorze. Obiekt przestał być całością z wyodrębnionymi szczegółami – stał się sumą specjalnie izolowanych części. Zignorowano hierarchię znaczeń poszczególnych elementów – fragmenty uzyskały pełną niezależność, w myśl pełnego uplastycznienia bryły, która stała się wielką rzeźbą przestrzenną w niewielkim ogrodzie. Nastąpiło rozbicie tej bryły i rozdzielenie spójnego obrazu budynku na części geometryczne (płaszczyzny, figury – przede wszystkim kwadraty i prostokąty akcentowane podstawowymi barwami). Przekreślono granice pomiędzy zewnętrzną i wewnętrzną sferą budynku – meble i wyposażenie wnętrz było utrzymane w tej samej gamie formalnej, co elewacje.