Archikatedralny sobór św. Jura we Lwowie
Archikatedralny sobór św. Jura we Lwowie (Архикатедра́льний собо́р Свято́го) to katedralna cerkiew archidiecezji lwowskiej Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego – metropolii halickiej. Jest położona przy placu św. Jura (пло́ща свято́го Ю́ра). Do 1946 była to archikatedralna cerkiew greckokatolicka. W czasach sowieckich (marzec 1946 – sierpień 1990 ) świątynia odgrywała rolę katedry prawosławnej patriarchatu moskiewskiego, w tym czasie usunięto z wnętrza niektóre ruskie i ukraińskie elementy, np. pomnik Markiana Szaszkiewicza oraz tron biskupi (zastąpiony prowizorycznym ołtarzem bocznym w stylu rosyjskim). W 1990 świątynię ponownie przejęli grekokatolicy.
Budynek kapituły składa się z trzech części. Dwa równolegle, barokowe skrzydła po obu stronach soboru katedralnego zostały zbudowane w 1767 według projektu Klemensa Fesingera. Do 1817 były one siedzibą zakonu bazylianów. Oba skrzydła łączy dłuższy korpus poprzeczny, zbudowany w XIX w. Wieńczy go wieża-dzwonnica nakryta neobarokowym hełmem, zbudowana w 1828 według projektu Józefa Semlera i przebudowana w 1865 według projektu Józefa Braunseisa. Wisi w niej dzwon, najstarszy na Ukrainie, zwany niegdyś Tatarem lub Dzwonem Lubarta (w księstwie włodzimierskim panował wtedy książę Lubart).
Został on odlany w 1341, o czym informuje znajdująca się na nim inskrypcja w języku starocerkiewnosłowiańskim. Budynek kapituły wewnątrz dziedzińca jest dwukondygnacyjny, a z zewnątrz – z uwagi na spadek tereny – trzykondygnacyjny. Jego dekorację zewnętrzną stanowi boniowanie i lizeny natomiast szczyty zostały zwieńczone attykami z kartuszami i kamiennymi latarniami. Pałac metropolitów został wzniesiony w 1762 naprzeciwko katedry według projektu Klemensa Fesingera. Fundatorem pałacu był Leon Szeptycki. Jest to dwukondygnacyjna, rokokowa budowla, przykryta mansardowym dachem z lukarnami, zawierająca elementy klasycystyczne ( portyk z kolumnami toskańskimi).
Część centralną budowli stanowi lekko wysunięty, trójosiowy ryzalit, poprzedzony portykiem wspartym na czterech kolumnach, nad którym znajduje się balkon z żeliwną balustradą. Całość wieńczy tympanon z kartuszem herbowym w środku, ozdobiony u szczytu i po bokach kamiennymi wazonami. Pierwotny wystrój malarski i rzeźbiarski wnętrz z lat 1775-1776 był dziełem J. Szczurowskiego, S. Ugnickiego i S. Gradolewskiego, pracujących pod kierunkiem lwowskiego architekta Franciszka Ksawerego Kulczyckiego. Obecny wystrój wnętrz został wykonany w 1885 według projektu Sylwestra Hawryszkewycza. W ścianie budynku znajduje się tablica pamiątkowa z 1991 poświęcona metropolicie Andrzejowi Szeptyckiemu. W 2001 w pałacu zatrzymał się papież Jan Paweł II, będąc gościem metropolity Lubomyra Huzara.
Podobne miejsca przez:
Architekt |
Bernard Meretyn |
|
---|---|---|
Styl |
Barok |
|
Kategoria |
kościół |
|
Materiał |
|
stone |