Bazylika Matki Bożej Większej

Bazylika Santa Maria Maggiore (Świętej Maryi Większej) znajduje się na wzgórzu Eskwilin w Rzymie. Jest to jedna z czterech bazylik papieskich znajdujących się poza Watykanym, ale podległych mu na mocy posiadanego przez nie statusu eksterytorialnego.

Oficjalna nazwa świątyni wzięła się stąd, że jest to największy kościół w Rzymie zbudowany ku czci Najświętszej Maryi Panny. Jednakże równie popularne nazwy to "Bazyliką Matki Bożej Śnieżnej" lub "Bazylika Matki Boskiej Liberiańskiej". Jak mówi legenda, w 352 roku papieżowi Liberiuszowi przyśniła się Matka Boska Nakazująca, by w miejscu, gdzie spadnie śnieg, zbudować kościół. Tej nocy Eskwilin został pokryty śniegiem, a papież wytyczył granice przyszłej bazyliki. Historia ta znajduje odzwierciedlenie na mozaikach znajdujących się w loży portyku.

Budowa bazyliki rozpoczęła się po soborze efeskim, w 431 roku, z polecenia papieża Sykstusa III. Wtedy to został ogłoszony kult Matki Boskiej. Na Eskwilinie znajdowała się wtedy świątynia Junony Lucindy, która opiekowała się kobietami podczas porodu. Kolumny, które pozostały po rozbiórce świątyni, zostały użyte przy budowie nowego kościoła. Pod koniec XIII wieku papież Mikołaj V zlecił dobudowanie transeptu i absydy, która została przebudowana w 1673 roku. Fasada kościoła została zaprojektowana przez Ferdynanda Fugę w połowie XVIII wieku na zamówienie papieża Benedykta XIV.

Z obu stron bazylika jest otoczona przez pałace kapituły. W środkowej części fasady znajduje się medalion z wizerunkiem Jezusa Chrystusa. Bazylika jest trójnawowa, posadzka została położona przez kamieniarzy ze szkoły Cosmatich, natomiast renesansowy sufit został ozdobiony złotem, które przywiózł Krzysztof Kolumb z jednej ze swoich wypraw. Powyżej kolumn nawy głównej znajdują się mozaiki prezentujące sceny ze Starego Testamentu, natomiast te na tęczowym łuku przedstawiają sceny z Nowego Testamentu odnoszące się do życia Maryi. W absydzie ukazana jest scena Koronacji Matki Bożej. Ołtarz główny jest osłonięty baldachimem, pod którym znajdują się relikwie żłobka Jezusa (Sacra Culla). Do prawej nawy przylega baptysterium, z którego można przejść do zakrystii. Tam z kolei, na ścianie, pośród obrazów znajduje się jeden przedstawiający zamek w Malborku. Po obu stronach ołtarza znajdują się kaplice. Ta po prawej stronie jest poświęcona Sykstusowi V, pomysłodawcy wybudowania Kaplicy Sykstyńskiej, dlatego często jest nazywana w ten sposób. Zwieńczona jest kopułą, a w jej wnętrzu znajdują się nagrobki jej patrona i Piusa V. Kaplica po lewej stronie nazywana jest "Pawłową”, ponieważ powstała za pontyfikatu Pawła V albo "Borghese" od rodowego nazwiska papieża. Znajdują się w niej nagrobki Pawła V i Klemensa VIII, nad którego nagrobkiem znajduje się wizerunek polskiej św. Kingi. W 1614 roku przed bazyliką została ustawiona kolumnada, która jest zwieńczona figurą matki Bożej.