Torcello

Torcello to spokojna i rzadko zaludniona wyspa w północnej części Laguny Weneckiej. Uważana jest za najstarszą ciągle zamieszkałą wyspą w regionie Wenecji, a swego czasu odznaczała się największą populacją w całej Republice Weneckiej.

Po upadku Cesarstwa Rzymskiego, Trocello było pierwszą wyspą stopniowo zasiedlaną przez Wenecjan którzy zbiegli z terra firma (stałego lądu), by schronić się przed najazdami barbarzyńców. W X wieku populacja Torcello wynosiła co najmniej 10 tyś. mieszkańców, a samo miasto miało większe znaczenie niż Wenecja (sic!). Dostęp do nieodległych solanek na obszarze laguny sprawił, iż wydobycie soli stało się podstawą gospodarki Torcello a tamtejsza przystań szybko przeobraziła się w ważny ośrodek handlu na szlaku wschód-zachód, ówcześnie kontrolowanym głównie przez Bizancjum. Kiedy od XII wieku laguna zaczęła sięstopniowo zamulać złote czasy Torcello przemineły. Nawigacja w lagunie, zwanej od tamtej pory martwą, stała się niemożliwa, a powstające na jej obszarze bagniska znacząco wpłynęły na rozprzestrzenianie się malarii. Ostatecznie, mieszkańcy byli zmuszeni opuścić wyspę, a większość z nich przeniosła się do Murano, Burano i Wenecji. Obecnie na wyspie mieszka nie więcej niż 20 osób.

Dziś trudno też doszukać się na wyspie dawnego splendoru, jakim owiane były tamtejsze palazzi, dwanaście bogatych parafii i szesnaście klasztorów, po których to ślad praktycznie zaginał, gdyż Wenecjanie stopniowo rozbierali opuszczone budowle, by ponownie wykorzystać cegły. Jedyne ocalałe średniowieczne budynki tworzą zespół czterech gmachów. Wśród nich główną atrakcją turystyczną jest Katedra Santa Maria Assunta, zbudowana w roku 639 głównie w stylu bizantyjskim. W tym stylu utrzymana są też zachowane na miejscu mozaiki, np. bujna wersja Sądu Ostatecznego. Poza katedrą, innymi atrakcjami są XI-wieczny Kościół Santa Fosca z portykiem w formie greckiego krzyża oraz Museo Provinciale di Torcello mieszczące się w dwóch XIV-wiecznych pałacach, Palazzo dell'Archivio oraz Palazzo del Consiglio, w których niegdyś zasiadały lokalne władze. Innego rodzaju znaczącą atrakcją turystyczną może być kamienne krzesło znane jako starożytny Tron Attyli. Nie ma on jednak nic wspólnego z wodzem Hunów. Najprawdopodobniej było to tron Weneckiego zwierzchnika, tzw. podestà, albo biskupa.

W Torcello znajduje się też Diabelski Most (Ponte del Diavolo), znany też jako Mały Most Diabła (Pontecello del Diavolo).

Ernest Hemingway spędził tu pewien czas w 1948 roku pisząc fragmenty "Za rzekę, w cień drzew".