Stare Miasto w Krakowie

Stare Miasto – najstarszy obszar Krakowa, otoczony Plantami. Jego centrum stanowi Rynek Główny. Stare Miasto razem ze wzgórzem wawelskim oraz zabytkami Kazimierza zostało zapisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 1978 r. Głównymi zabytkami krakowskiego Starego Miasta są znajdujące się na Rynku Głównym: Kościół Mariacki, Sukiennice i wieża ratuszowa, oraz pozostałości murów obronnych – Brama Floriańska i Barbakan. Stare Miasto otacza pas zieleni – Planty, powstały na miejscu dawnej fosy, otaczającej stare mury miejskie. Około VIII w. zaczął formować się wielkoplemienny organizm Państwa Wiślan.

Na Wawelu zachowały się drobne relikty potężnego, okalającego całe wzgórze wału ziemnego konstrukcji izbicowej. W piwnicy domu przy ul. Kanoniczej 13, w skrzyni pochodzącej z IX w. znaleziono 4200 siekier żelaznych, tzw. płacideł, o łącznej wadze ponad 4 ton. Takie płacidła były podstawowym środkiem płatniczym w sąsiednim Państwie Wielkomorawskim, jednak skarb krakowski jest największy, jaki kiedykolwiek znaleziono i świadczy o zamożności i znaczeniu miejscowego ośrodka władzy. U stóp Wawelu, na terenie dzisiejszej ul. Kanoniczej, Grodzkiej i sąsiednich, natknięto się na resztki osady Wiślan, zwanej Okół.

Epoka renesansu to okres największego rozkwitu Starego Miasta. M. in. wtedy została przebudowana katedra na Wawelu na styl renesansu włoskiego. Prace wykonywane były przez artystów sprowadzonych specjalnie z tego powodu z Włoch przez Bone Sforzę, takich, jak m.in. Bartłomiej Berecci, Franciszek Florentczyk, Giovanni Maria Padovano, Santi Gucci. Bardzo charakterystyczną, renesansową częścią Starego Miasta jest ul. Kanonicza. Jednak ze śmiercią ostatniego Jagiellona życie polityczne zaczęło się przenosić do Warszawy. Wiek XVII rozpoczyna epokę baroku. Mecenasem kultury stał się wtedy król Zygmunt III Waza. Dzięki niemu działał tu architekt Giovanni Trevano, który przebudował w stylu barokowym kościół św. św. Piotra i Pawła.

Stare Miasto zostało dwa razy niszczone przez Szwedów. Natomiast z końcem XVII wieku wzniesiono kolegiatę akademicką świętej Anny. W I poł. XVIII w. powstały tu wybitne dzieła sztuki, realizowane przez architektów tej miary, co Kacper Bażanka i Franciszek Placidi. Kultura baroku wywarła silne piętno na to miejsce. Gotyckie kościoły uległy przebudowie w duchu baroku, wypełniając się nowymi ołtarzami, rzeźbami i obrazami. W 1794 r. pod wodzą Tadeusza Kościuszki naród stanął w obronie państwa, jednak bez skutku. W 1795 r. nastąpił rozbiór. Kraków przypadł Austrii.

Rynek Główny to jeden z największych placów w Europie, powstał podczas lokacji miasta na prawie magdeburskim w 1257 r. Ma kształt kwadratu o wymiarach 200 m x 200 m. Stoi tu wieża ratuszowa, trzy kościoły, Sukiennice, kamienice i pomnik Adama Mickiewicza. Przy nim można wysłuchać, co godzinę, hejnału z wieży Mariackiej. Znajduje się tu mnóstwo kawiarni, restauracji, pubów i klubów mieszczących się okolicznych kamienicach.