Ca' d'Oro

Ca' d'Oro (oficjalnie: Palazzo Santa Sofia) - słynny pałac w Wenecji, położony w dzielnicy Cannaregio, nad Kanałem Grande. Obecnie jest siedzibą muzeum Galleria Giorgio Franchetti.

Budowla została wzniesiona w latach 1421-1440 na zamówienie kupca weneckiego Marino Contariniego. Z jego rodu pochodziło ośmiu Dożów panujących w okresie 1043-1676. Po elekcji, każdy z nowych dożów opuszczał swój dotychczasowy pałac i przenosił się do Pałacu Dożów.

Nie miała ona jednego projektanta, ale na projekt złożyły się pomysły wielu mistrzów. Wśród nich największą rolę odegrali Wnecjanie Giovanni i Bartolomeo Bon, których prace hołdowały stylowi weneckiego gotyku. Pod koniec XIX w. wraz z kolejną zmianą właściciela budowlę odrestaurowano. Architektem prowadzącym prace był wtedy Giovanni Battista Meduna. Zmodyfikował on zarówno fasadę, jak i wnętrze. W 1894 pałac został zakupiony przez barona Giorgio Franchettiego za 170.000 lirów, znaczną sumę, jak na tamte czasy, w celu przywrócenia go do stanu pierwotnego z XV w. Od początku celem właściciela nie było uczynienie z pałacu miejsca zamieszkania, ale umieszczenie w nim prywatnej kolekcji dzieł sztuki, aby była ona publicznie dostępna. W 1916 Franchetti zawarł umowę z władzami włoskimi, w której zobowiązał się przekazać państwu nieruchomość po zakończeniu prac remontowych w zamian za sfinansowanie tychże prac.

W 1922 baron zmarł, a 18 stycznia 1927 zostało zainaugurowane muzeum, które na jego cześć nosi nazwę Galleria Giorgio Franchetti. Sama nazwa pałacu natomiast pochodzi od faktu, że na początku jego istnienia niektóre części fasady były pokryte złotem. Były one częścią złożonej polichromii, która nie zachowała się do dzisiaj, uważanej za jeden z najcenniejszych przykładów gotyku weneckiego. Fasada budowli charakteryzuje się asymetrią między częścią lewą złożoną z portyku, nad którym wznoszą się dwupiętrowe loggie, oraz częścią prawą, gdzie przeważa lita ściana pokryta cennym marmurem z nielicznymi otworami. Budynek może się wydawać niedokończony, ale w rzeczywistości taki kształt był zamierzony przez projektantów i spowodowany niewielką ilością miejsca. Zewnętrzny wygląd pałacu nawiązuje w niektórych elementach do Pałacu Dożów. Podobne jest także wnętrze pałacu zbudowane na planie litery C wokół odkrytego dziedzińca, w centrum którego umieszczona jest studnia z marmuru werońskiego, wykonana przez Bartolomea Bon. Na trzech jej stronach oprócz motywów roślinnych przedstawione są alegorie Sprawiedliwości, Siły i Miłości. Podczas prac podjętych przez Franchettiego została położona marmurowa podłoga na parterze budynku. Motywy geometryczne, które na niej występują, inspirowane sa średniowiecznymi wzorami obecnymi w kościołach laguny weneckiej, jak np. Bazylika św. Marka. Obecne są też motywy nawiązujące do wzorów bizantyjskich. Giorgio Franchetti osobiście zaprojektował wzory geometryczne, ktore miały być odwzorowane na podłodze.

Obecnie, Galleria Giorgio Franchetti znajdująca się w Ca' d'Oro obejmuje kolekcję dzieł sztuki zebraną przez Franchettiego. Później dołączone zostały do nie pewne zbiory państwowe, szczególnie brązy i rzeźby oraz liczne malowidła weneckie i niderlandzkie. Wśród najcenniejszych dzieł znajdują się Św. Sebastian (Andrea Mantegna), Pietà z dwoma aniołkami (Marco Palmezzano), Wenus przed lustrem (Tycjan), pejzaże (Francesco Guardi), Śpiąca Wenus (Paris Bordone), fragmenty fresków (Giorgione) pochodzące z Fontego dei Tedeschi w Wenecji i trzy płótna z Historiami Maryi (Vittore Carpaccio). Oprócz sal ekspozycyjnych w muzeum znajdują się laboratoria konserwacji i odnawiania dzieł sztuki.