Królewskie Muzea Sztuk Pięknych w Brukseli

Królewskie Muzea Sztuk Pięknych (fr. Musées royaux des Beaux-Arts de Belgique; nl. Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België) to kompleks czterech muzeów państwowych Królestwa Belgii, które przechowują dzieła sztuki dawnej i współczesnej (gł. malarstwa i rzeźby). Składa się z czterech działów, z których dwa (Muzeum Sztuki Dawnej i Muzeum Sztuki Nowoczesnej) znajdują się w obrębie dawnego pałacu królewskiego w centrum Brukseli, pozostałe dwa (Muzeum Antoine Wiertza i Muzeum Constantina Meuniera) mają swoje siedziby w dzielnicy stolicy Belgii – Elsene/Ixelles.

Muzeum Sztuki Dawnej zawiera dzieła około 1200 dzieł rzeźby i malarstwa XIV-XIX stulecia. Znajduje się tu przede wszystkim olbrzymi zasób sztuki Niderlandów, przede wszystkim sztuki flamandzkiej. Styl gotycki reprezentują przede wszystkim dzieła malarstwa niderlandzkiego z XV i początku XVI wieku. Wśród najstarszych dzieł wyróżniają się m.in. Zwiastowanie łączone z Roberta Campina, tzw. Tryptyk Sforzów , Opłakiwanie Chrystusa i dwa portety Rogiera van der Weyden, dzieła Alberta i Dirka Boutsa, Petrusa Christusa, Gerarda David, Hugona van der Goes, ponadto dzieła Hansa Memlinga w tym Męczeństwo Świętego Sebastiana. Muzeum gromadzi cenny zbiór dzieł Quentina Massysa artysty łączącego tradycję gotycką z włoskim renesansem. Są to m.in. Madonna z Dzieciątkiem, Ołtarz Świętej Anny z Lowanium. Ponadto dzieło Hieronima Boscha, Ukrzyżowanie, oraz wierna replika Kuszenia Świętego Antoniego (oryginalny obraz Boscha znajduje się w Lizbonie). Wysoką wartość artystyczną ma duży zbiór dzieł Pietera Bruegla Starszego i jego potomków, reprezentujący humanistyczną myśl północnego renesansu. W muzeum oglądać można m.in. Pokłon Trzech Króli, Spis ludności w Betlejem, Pejzaż z upadkiem Ikara i Upadek zbuntowanych aniołów.

Obok siedziby Muzeum Sztuki Dawnej znajduje się Muzeum Sztuki Nowoczesnej, gromadzące dzieła sztuki od XIX wieku do współczesności. Zgodnie z narodową ideą lansowaną przez władze muzeum przodującą rolę wiodą dzieła artystów belgijskich. Wydarzenia z 1830 roku i odzyskanie przez Belgię niepodległość wyraża monumentalny obraz Gustava Wappersa "Epizod z belgijskiej rewolucji". Belgijski akademizm reprezentuje m.in. dzieła Alfreda Stevensa, zaś realizm pejzaże Hippolytea Boulengera. Wśród dzieł impresjonistycznych i neoimpresjonistycznych, m.in. Salome, Śnieg wieczorem, Deszczowy poranek w Elsene, Ulica śpiewaków pędzla Guillaume Vogelsa, Promenada Théo van Rysselberghe, ponadto Zbiory lnu i Astry Emila Clausa. Wśród dzieł belgijskich symbolistów i artystów przełomu XIX i XX stulecia można podziwiać Faits du village. VII. La fille qui remaille Henry'ego van de Velde, Jamesa Ensora Rosyjska muzyka, Sztuka albo Pieszczoty Fernanda Khnopffa.

W dzielnicy Ixelles położone jest Muzeum Antoine'a Wiertza, poświęcone temu belgijskiemu artyście doby realizmu. Antoine Wiertz uprawiał malarstwo, rzeźbę, grafikę oraz rysunek. Za życia twórca cieszył się renomą, był nadwornym artystą Leopolda I Koburga pierwszego króla niepodległej Belgii. Wiertz preferował malarstwo monumentalne, stąd też monarcha sfinansował budowę domu artysty na Ixelles, w którym to artysta miał warunki do tworzenia dzieł wielkoformatowych. Po śmierci artysty 18 czerwca 1865 majątek przejął król, trzy lata później dom Wiertza stało się częścią Królewskich Muzeów Sztuk Pięknych. W muzeum można podziwiać najważniejsze dzieła z oeuvre Wiertza. Od strony tematycznej, treść obrazów jest zróżnicowana. Exemplum o tematyce mitologicznej jest obraz Walka Greków i Trojan o ciało Partoklusa, który ma wymiary 5,2 x 8,5 m. Dramatyczny wyraz ma obraz Pogrzebany żywcem namalowany w 1854 r. Temat portretu egzemplifikuje kilka autoportretów Wiertza, ponadto twórca malował akty (m.in. Czytająca Romans, Piękna Rosina). O wszechstronności twórcy poświadczają wystawione w muzeum rzeźby rysunki i grafiki.

W skład Królewskich Muzeów Sztuk Pięknych wchodzi także dom Constantina Meuniera, belgijskiego rzeźbiarza i malarza, podobnie jak Wiertz reprezentuje XIX-wieczny realizm. Dom ten znajduje się na Rue l'Abbaye, w Ixelles, został wzniesiony za życia artysty. Twórca po swojej śmierci w 1905 r. pozostawił bogate dziedzictwo, ponad 700 prac malarskich i rzeźbiarskich. W 1936 roku dom wraz ze spuścizną artysty zakupił belgijski rząd, trzy lata później zostało otwarty publiczności jako samodzielne muzeum. Od 1978 roku dom jest częścią Królewskich Muzeów Sztuk Pięknych. W pomieszczeniach zgromadzono liczne rzeźby artysty, przede wszystkim posągi robotników oraz wątki rodzajowe.