Bazylika katedralna św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Toruniu

Bazylika katedralna św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Toruniu - gotycki, ceglany kościół, dawna fara toruńskiego Starego Miasta (do schyłku XX w. tradycyjnie określana jako kościół św. Jana), od 1935 bazylika mniejsza, od 1992 katedra diecezji toruńskiej. Miejsce pochówku serca króla Jana Olbrachta oraz prawdopodobnie chrztu Mikołaja Kopernika. Na wieży kościoła znajduje się największy średniowieczny dzwon w Polsce, Tuba Dei, odlany w 1500 r. Badania archeologiczne przeprowadzone w latach 1994-1995 ujawniły istnienie reliktów pierwszego kościoła parafialnego Torunia.

Była to nieduża budowla salowa, murowana, nieco węższa od prezbiterium obecnego kościoła, której ściana południowa pokrywała się z południową ścianą istniejącego prezbiterium. Od wschodu była zamknięta trójbocznie. Świątynia ta została zbudowana prawdopodobnie niedługo po translokacji Torunia na obecne miejsce w 1236 r. i była używana przez okres około 60-80 lat. Oprócz fundamentów, pod obecną posadzką zachowały się dolne partie ścian północnej i wschodniej tego kościoła, z gzymsem wykonanym z glazurowanych na zielono cegieł. W pierwszych dziesięcioleciach XIV wieku rozpoczęto wznoszenie drugiego, obszerniejszego kościoła. Powstał wtedy najpierw trójnawowy, trójprzęsłowy korpus, a następnie, po rozbiórce pierwszego kościoła, prezbiterium. Rozwiązanie części zachodniej nie jest znane, ale powszechnie przyjmuje się tezę o wieży na planie kwadratu, przylegającej do zachodniej fasady na przedłużeniu nawy środkowej. Z tej fazy budowy kościoła zachowało się w całości prezbiterium oraz mury i filary trzech wschodnich przęseł korpusu do połowy wysokości. Do dzisiaj można oglądać również półfilary przy ścianach naw bocznych, wspierające pierwotnie sklepienia tego kościoła.

Forma budowli nawiązywała do świątyń westfalskich (kościół Sankt Maria zur Wiese w Soest). Kolejna faza budowy wiąże się częściowo z jej odbudową po pożarze miasta w 1351 r., kiedy częściowemu zniszczeniu prawdopodobnie uległ również kościół św. Janów. Do początku XV w. przedłużono korpus o jedno przęsło, zbudowano nową wieżę od zachodu, ciąg bocznych kaplic przy nawie północnej oraz być może podwyższono nawę główną nadając kościołowi kształt pseudobazyliki. W XV wieku nadano kościołowi ostateczny, zachowany do dzisiaj kształt.

Liczne barokowe i rokokowe ołtarze w korpusie i kaplicach bocznych pochodzą z XVII-XVIII w. Najwyższym poziomem artystycznym odznaczają się ołtarz  św. Franciszka Ksawerego (dzieło poznańskie z 1674 r.) i dwa rokokowe ołtarze z około 1770 umieszczone w kaplicach bocznych. W ołtarzu w drugiej od wschodu kaplicy południowej obraz Matka Boska ze św. Stanisławem Kostką z ok. 1634 - 1635 malowany przez Bartłomieja Strobla. Obecną rokokową XVIII-wieczną ambonę umieszczoną przy wejściu z nawy głównej do prezbiterium przeniesiono z kościoła dominikanów. Neogotyckie witraże wykonano na przełomie XIX i XX w. Witraż we wschodnim oknie prezbiterium został wykonany przez Eugeniusza Kwiatkowskiego w 1951, z wykorzystaniem w partii maswerku ocalałych fragmentów szkieł gotyckich.

źródło opisu: http://pl.wikipedia.org/wiki/Bazylika_katedralna_św._Jana_Chrzciciela_i_św._Jana_Ewangelisty_w_Toruniu wikipedia

Podobne miejsca przez:

Styl definicja stylu Gotyk
Kategoria definicja kategorii kościół
Materiał definicja materiału
brick
Cena definicja ceny darmowe
Współrzędne geograficzne 53.0092640, 18.6061300
Adres Toruń, świętego Jana 16

Jak dojechać